Fibromiyalji, kronik ağrı ve kaslarda, tendonlarda, eklem yerlerinde ağrıya neden olan iflamasyon olmaksızın ortaya çıkan bir sendromdur. Tanısının konulabilmesi için herhangi bir test yoktur. Benzer semptomların görüldüğü durumların elenmesi ve 3 aydan fazla devam ediyor olması fibromiyalji tanısı için gereklidir. Direk bir testi olmadığı için karmaşıktır ve çoğu zaman yanlış tanı konulur.
Yaşla birlikte görülme sıklığı artar. Yaşlılar ve çocuklarda ise nadirdir. Kadınlarda görülme sıklığı erkeklere oranla 10 kat fazladır.
Peki fibromiyalji neden oluşur ?
Neden oluştuğuna yönelik birçok hipotez ortaya atılan fibromiyalji için kesin sebep bilinmemektedir. Ancak oluşma riskini arttıracak veya ağrı ataklarını destekleyen durumlar bilimsel araştırmalarda şu şekilde bulunmuştur;
- Stres
- Kötü beslenme
- Mesleki, mevsimsel ve çevresel etmenler
- Çocukluk çağındaki travmatik deneyimler
- Genetik yatkınlık
- Psikolojik ve bilişsel faktörler
- Diğer hastalıklar: Romatoid artrit, sistemik lupus, ankilozan spondilit gibi
Genel şikayetler nelerdir ?
Hastaların en sık şikayetçi olduğu durum yaygın kas ağrısıdır. Batıcı ve yanıcı tarzda bazen artan bazen azalan ama sürekli devam eden bir ağrıdan bahsedenler.
Fibromiyaji vücutta şekilsel bir farklılık oluşturmaz. Ancak hastaların %85-90 ı yorgunluktan şikayet eder. Ağrı ve yorgunluk beraberinde uyku bozukluklarını getirir. Bu durumların en sık karşılasılan sebebi strestir.
Her insanın hayattan beklentisi farklıdır. Benlik algımız değiştiği için stres, ağrı, iyilik hali gibi durumların da kişiden kişiye farklılık göstermesi çok normaldir. Örneğin bir müzisyenin elinin ağrımasında ağrı boyutu çok fazla iken bir futbolcunun elinin ağrımasına verdiği tepki daha azdır. Çünkü bu kişilerin benlik algılarında elin kodlanması farklıdır.
Vücudumuzda sempatik sinir sitemi ve merkezi sinir sistemi olmak üzere iki farklı sinir sitemi vardır. Bunlar birbirleri ile iletişim halindedir. Sempatik sinir sistemi bizlerin duygu durumlarından daha çok etkilenir.
Aşırı stres halinde sempatik sinir sistemi alarma girer ve merkezi sinir sistemine bir sorun var der. Merkezi sinir sistemi de vücutta seçtiği bir yerden bunun çıktısını ağrı olarak verir. Yani psikolojik olarak içinde bulunduğumuz durumun bedenden fizyolojik bir çıktısı mutlaka olur.
Fizyoterapi de fibromiyaljinin tedavi yöntemleri nelerdir ?
En önemli ve etkili yöntem hasta eğitimidir. Bu durumun neden olduğunu kişi iyi anlarsa tetiklemekten ziyade tedaviye ilk adım atılmış olur.
Gevşeme stratejilerinin önemini iyi algılamak, mevcut durumla daha iyi başa çıkabilmemizi sağlar.
Egzersizin önemi !
Egzersizin bilinen birçok faydası var. Ancak bizler için en önemli faydası; ağrıda azalmayı desteklemesi ve kişinin bağımsızlaşması.
Yapılan birçok bilimsel araştırma doğru aerobik ve direnç egzersizin ağrı, yorgunluk gibi semptomları azalttığını gösteriyor.
Ayrıca kişiye özel planlanan egzersiz programlarının depresyon, uyku düzensizlikleri, bilişsel bozukluk gibi psikolojik semptomlarında azalmasında fayda sağladığı kanıtlanmış.
Elektroterapi ajanları ( ultrason, TENS, vakum gibi) kişide anlık iyilik hali sağlasada zamanla etkisini kaybeder. Ömür boyu bir kliniğe gidip bunları yaptıramayacağımız için, bağımsızlaşmak için egzersiz şart.
Manuel uygulamalar ve masaj tekniklerinde de kişi rahatlama hisseder. Bizlerin manuel uygulamalardaki hedefi her zaman kişinin ağrısız daha çok ve kaliteli egzersiz yapmasıdır.
Toparlayacak olursak; Hasta bilgilendirilmesi, gevşeme yöntemlerinin öğrenilmesi, manuel uygulamalarla desteklenerek, uygun egzersiz programının planlanması fibromiyalji için şu an en etkin tedavi yöntemi olarak kabul edilmektedir.
Rahatlayın ve kendinizi keşfe çıkın, sağlıkla kalın..